Haram Kaç Çeşit Olur?
Kesin bir delil ile işlenmesi dinen yasaklanan işlerdir. İçki içmek, faiz yemek, zina etmek, yalan söylemek gibi.
Yasak edilen bir şeyi yapmak nasıl haramsa yapılması kesin bir delille emredilen bir şeyi yapmamak da haramdır. Mesela ana-babaya itaat etmek dinin kesin bir emridir. Bundan dolayı onlara karşı gelen bir insan haram işlemiş olur.
Haram iki çeşittir:
Haram li-aynihî
İçinde bir zarar ve kötülük bulunmasından dolayı aslı ve maddesi itibariyle her mükellef için haram olan şeylerdir: Domuz eti ve şarap gibi.
Haram li-gayrihî
Aslında helal olup sonradan meydana gelen bir sebepten dolayı haram olan şeylerdir. Çalman bir mal, kasten Besmelenin terk edilmesiyle kesilen bir hayvan gibi…
Haram olan bir şeyin terk edilmesinde büyük bir sevap elde edileceği gibi, işlenmesi hâlinde ise insan dünyada çeşitli sıkıntı ve ıstıraplara, ahirette ise azaba müstahak olur.
Haram olduğu kesin olarak bilinen bir şeyi helal ve mubah saymak – Allah korusun- kişiyi imanından eder. Bunun için bir insan nefsine uyarak bir haram işlemiş olsa da ondan tövbe etmeli; fakat onu helal olarak görmemelidir.
Yalan, gıybet, kumar ve rüşvet gibi haram sayılan günahlardan uzak durmamız Rabb’imizin bir emridir. Bundan dolayı haramdan kaçman bir insan Allah’ın rızasını kazandığı gibi, kulluğun en üst makamı olan takvayı elde etmiş olur. Böyle bir mü’min aynı zamanda amel-i salih sayılan önemli bir ibadeti de yapmış demektir. Çünkü her zaman kötülüklerden uzak durmak, iyilik yapmaktan daha faydalıdır. Bilhassa yüzlerce günahın etrafımızı sardığı böyle tehlikeli bir zamanda takvayı esas almak, her fırsatta gayr-ı meşru işlerden uzak kalmak bir Müslüman’ın yapması lazım gelen en önemli bir iştir.
Ayrıca Bediüzzaman’m da belirttiği gibi, “Bir haramm terki vaciptir. Bir vacibi işlemek çok sünnetlere mukabil sevabı var.” Bundan dolayı insan az bir gayretle, yani haramlardan uzak durmasıyla yüzlerce günahı terk etmiş, karşılığında yüzlerce vacip işlemekle sevap kazanmış olur.