İmam-ı Şafiî ve Şafiî Mezhebi

İmam Şafiî’nin asıl ismi Muhammed’dir. Babasının adı İdris’dir. Hicrî 150 tarihinde Gazze’de doğdu. 204’te Mısır’da Hakk’ın rahmetine kavuştu. İmam-ı Şâfiî nesep olarak Kureyş kabilesindendir. Büyük dedesi Şâfi, genç­liğinde Peygamberimizle (a.s.m.) görüşme şerefine ermişti. Onun babası Sabit ise Bedir Gazası’nda İslâmiyet ile şereflenmişti.

İmam Şafiî, iki yaşında iken Mekke’ye götürülmüş, büyüyünce oradaki büyük âlimlerden ders almıştı. Yirmi yaşma geldiğinde kendisine fetva yetkisi verilmişti. İmam Şafiî, İmam-ı Âzam’m talebelerinden İmam-ı Mu- hammed’in ders halkasında bulundu. Gerek İmam-ı Muhammed’den, gerekse İmam-ı Âzam’m kitaplarından çok istifade etti. İmam Şafiî büyük bir tefsir, fıkıh ve hadis âlimiydi. Ayrıca edebiyat, lügat ve tıp sahasında da büyük bir bilgi sahibiydi. Takvada ve İslâm’ı yaşamada ve her haliyle mü’minlere örnek olmada üstün bir şahsiyete sahipti. İmam Şafiî’nin hadis­te es-Sünen ve el-Müsned adında iki eseri vardır. Fıkıhta da er-Risale ve el- Umm adında iki değerli kitabı mevcuttur. Fıkıh usulü hakkında ilk çalışma ve ilk eser de İmam Şafiî’ye aittir.

İmam Şafiî, hayatının çoğunu Mısır’da geçirdi. Bunun için Şafiî Mezhebi ilk olarak Mısır’da tanınıp yayılmaya başladı. Daha sonra da Irak, Şam, Horasan ve Yemen’de yayıldı. Bugün ülkemizde, bilhassa Doğu ve Güney­doğu Anadolu bölgelerimizde Şafiî Mezhebi’ne mensup Müslümanlar var­dır. Ayrıca meşhur İslâm âlimlerinin pek çoğu da Şafiî Mezhebi’ne men­suptu.

İmam Ahmed Bin Hanbel ve Hanbelî Mezhebi

Hicrî 164 tarihinde Bağdat’ta dünyaya gelmiş ve yine 241’de Bağdat’ta vefat etmişti. Hanbelî Mezhebi’nin kurucusu olan İmam Ahmed bin Hanbel büyük müçtehitlerdendir. İmam Ahmed’in hadis ve fıkıhtaki hocası İmam Ebu Yusuf’tur. Ayrıca İmam Şafiî’den de ders almıştır. İmam Ah­med, hadis sahasında bir derya idi. Çok kuvvetli bir hafıza gücüne sahip olan Ahmed bin Hanbel’in ezberinde bir milyon hadis olduğu rivayet edi­lir. Bu hadisleri Medine, Şam, Yemen, Basra, Küfe gibi beldeleri dolaşarak devrin meşhur hadis âlimlerinden dinleyip almıştı. Daha sonra içinde otuz binden fazla hadis bulunan Müsned isimli eserini meydana getirdi.

İmam Ahmed bin Hanbel’in mezhebi Irak ve Şam’da yayılmıştır. Fakat Hanbelî Mezhebi mensupları daha çok Necid bölgesinde bulunmaktadır.