İmanı Azam’ın (k.s.) Münazarası
İmam-ı A’zam Hazretlerine bir ateist, bir mu’tezile, bir de cebriye olan üç kimse gelir.
Ateist sorar: “Allah var diyorsun. Var olan muhakkak görülür. Görülmediğine göre yok demektir. Var diyorsan ispat et.”
Akılcı olan mu’tezile sorar: “Cehennemde ateş var. Şeytan ateşten yaratılmıştır. Öyleyse Şeytana ateşle ceza verilmesi mümkün mü?”
Cebriye olan şöyle sorar: “İnsan kaderine mahkûmdur. Allah her işi zorla yaptırır. Sen ise iradeyi cüziyye var diyorsun. Her şeyin halikı Allah iken insan ne yapabilir ki?”
İmam-ı A’zam Hazretleri, yerden, nemli üç avuç toprağı top gibi yapıp, her topu birine atar. Üçü de, durumu kadıya şikâyet eder. Kadı niye çamur topu attığını sorar.
İmam-ı A’zam Hazretleri der ki: (Bunlar bana soru sordu ben de cevap verdim. Ateist, Allah varsa, var olan şeyin görülmesi lazım demişti. Toprak başımı ağrıttı dedi, madem ağrı var, ağrıyı göstermesi lazımdı. Ağrıyı bile göremeyen Allah’ı nasıl görebilir ki? Ateistler akılsızdır, akılları varsa göstermeleri gerekir. Ruh da akıl gibi görünmez, ama yaptıklarından anlaşılır. “Allah-ü Teâlâ da, yeri göğü yaratması, O’nun varlığını gösterir.”
Mu’tezile olan ise, topraktan yaratılmış olduğu halde, çamur topundan etkilendi. Toprak topraktan etkilendiğine göre ateş de ateşten etkilenir. “Ayrıca cehennemde soğuk zemherir denilen cehennem de vardır. Demir testeresi demiri kestiği gibi, ateş de ateşi yakar.”
Cebriye olan ise, “Allah her işi zorla yaptırır” diyordu. O zaman o toprağı Allah<c c * attı, bu beni niye şikâyet ediyor? Kendi kendini yalanlamış oluyor.
İmamı A’zam Hazretlerinin uzun uzun izah etmeden böyle kısa cevaplar verdiği çoktur. Mesela bir ateistle saat onda buluşup münazara etmek üzere anlaşırlar. İmamı A’zam Hazretleri kasten toplantıya bir saat kadar geç gelir. Ateist, İmamı A’zam Hazretleri gecikince, “Bakın, imamınız korktu, gelemiyor” der, gelince de, “Niye geç kaldın?” diye sorarlar. 0 da, “kayık yoktu. Irmaktan geçemedim, bir de baktım ki, ağaçtan kopan dallar kendiliğinden bir kayık oluverdi, ben de binip geldim, ondan geciktim” der. Ateist gülmeye başlar, “Gördünüz mü nasıl yalan söylüyor, hiç kendiliğinden bir ustası olmadan kayık yapılır mı?” der. İmamı A’zam Hazretleri hemen taşı gediğine koyar:
-“Bre ateist, bir kayık ustasız kendiliğinden olamazsa, bu koca kâinat kendiliğinden nasıl var olur?” diyerek ateistle münazara bile etmeden galip gelir.
