Dinimizde özellikle arefe günlerinde ölülerimizi anmak, onlara bir Yasin okuyarak arkalarından dua etmek yerleşmiş bir gelenektir. Ancak kabir ziyareti yaparken dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır. Genel olarak bu hususlara kabir ziyareti adabı denilir.
Kabir Ziyareti Yaparken Nelere Dikkat Edilmeli?
- Ziyaret esnasında abdestli olmak gerekir
- Dünyalık konuları geride bırakmak ve belki de çok yakında kabirdeki mevtaların yanına gelebileceğini düşünmek insanı bu ziyarete daha iyi hazırlayacaktır.
- Kabristana ilk girildiğinde tüm kabirlere ithafen:
Esselamu aleyküm ya ehli kubur (Kabir ehline selam olsun) denilir. Ardından selam kendimiz tarafından ve aleyküm selam ya ehli dünya (dünya ehline selam olsun) şeklinde cevaplanır.
- Ziyaret edilen mevta hayatta olsa idi ona nasıl ve ne şekilde yaklaşılması uygun ise o şekilde kabre yaklaşmak gerekir.
- Kabrin başına gelindiğinde Efendimiz SAV tarafından tarif edildiği şekilde önce selam verilmelidir. Ölüye nasıl selam verileceği kaynaklarda şu şekilde yer almaktadır:
“Ey müminler ve Müslümanlar diyarının ahalisi, sizlere selâm olsun. İnşaallah, biz de sizlere katılacağız. Allah’tan bize ve size âfiyet dilerim.” (Müslim, Cenâiz, 104; İbn Mâce, Cenâiz, 36).
- Ardından kabrin yanında Kur’an-ı Kerim okunur ve dua edilir.
Kabir Ziyaretinin Mekruhları Nelerdir?
- Kabir ziyareti yaparken yukarıda belirttiğimiz hususlara önem vermek ve sünnetleri terk etmemek gerekir. Sünnetleri terk etmek mekruhtur.
- Yüksek sesle ağlamak, gürültü yapmak mekruhtur.
- Kabirden medet ummak, kabrin taş ve demirlerini öpmek, onlardan medet umarak ellerini sürmek kimin kabrinde yapılırsa yapılsın mekruhtur.
- Erkek ve kadınların karışık bir şekilde kabir ziyareti yapması mekruhtur.
- Kabir yanına çaput bağlamak, mum yakmak, bidattır. İslam dininde yeri yoktur.
- Hadiste belirtildiği üzere kabir ziyareti sırasında namaz kılınmamalıdır. Kabirlerin mescid edinilmesi Efendimiz tarafından yasaklanmıştır.
- Kabrin üzerine oturmak ve mezarların çiğnenmesini de Efendimiz hadislerinde yasaklamaktadır.
- Kabristanda yer alan yeşil ağaç ve yaş otların kesilmesi mekruhtur. Kurumuş otlar kesilir, kabristan temizlenir ancak yaş otlar kesilmez.
- Kabri Kabe’yi tavaf eder gibi tavaf etmek, etrafını dolaşmak mekruhtur.
Kabir Ziyaretinin Ölüye Faydası Var mı?
İnsanın özellikle yakınlarının kabirlerine yapacağı ziyaretlerde amaç Allah’a dua ve istiğfar etmek olmalıdır. Vefat etmiş kimseler için yapılan hayır ve hasenatın sevaplarının o kişilere ulaşacağı sahih hadislerce belirtilmiş ve icma tarafından da ifade edilmiştir. Bu nedenle kabir ziyareti yapıldığında Kur’an-ı Kerim okunur ve vefat etmiş olanların ruhları için dua edilir. Yapılan iyiliklerin sevabı da mevtanın ruhuna bağışlanır.
Kabre ağaç dikmek de sevaptır. Kabre dikilmiş olan bitkiler ve ağaçların ölünün ruhundan azabın hafifletilmesine neden olacağına dair hadisler bulunmaktadır.
Kabirdekiler Kendilerini Ziyaret Edenlerden Haberdar Olurlar Mı?
Efendimiz aleyhissalatü vesselam kabirdekileri ziyaret ederken selam verilmesini emir buyurmuşlardır. Selam anlayana verileceğine göre kabirdeki kişi de kendisini ziyaret edeni tanıyacak demektir.
Efendimiz SAV Bedir savaşının ardından ölenlerin kabrinin başına gelmiş ve onlara “Allah ve Rasulünün size vaad etiklerini gerçek buldunuz mu? Ben Allah’ın bana vaat ettiklerini gerçek buldum.” Demiştir. Bunu duyan Hz. Ömer, Efendimiz’e ruhsuz cesetlere neden hitap ettiğini sormuş, Peygamberimiz de; “Benim söylediklerimi siz onlardan daha iyi duyamazsınız. Ancak onlar ban acevap veremez.” Demiştir. (Müslim, Cennet 76,77)
Kabirde Yasin Suresi Neden Okunur?
Kabir ziyareti esnasında Yasin suresinin okunması müstehaptır. Kişi dilerse kolayına gelen ayetleri de okuyabilir. Ancak Hz. Enes tarafından rivayet edildiğine göre Efendimiz;
“Her kim kabristana girer de Yasin suresini okur ve sevabını vefat etmiş olanlara bağışlarsa, o gün Allahu Teala onların azabını hafifletir. Kendisinin de bu kabristanda yer alan ölüler sayısınca sevabı olur.” Demiştir.
Kadınlar Kabir Ziyareti Yapabilir Mi?
İslam alimlerine göre erkeklerin kabir ziyareti yapması müstehabtır. Kadınlar için ise caiz olarak fetva verilmektedir. Ancak kadınların kabir ziyaretinin caiz olması bağırıp çağırma, yüksek sesli ağlama, feryadu figan etme gibi durumlarda caiz olmayabilir. Efendimiz çocuğunun kabri başında ağlayan bir kadına sabretmesini tavsiye etmiş fakat onu ziyaretinden alıkoymamıştır.
Kadınlar kabir ziyaretini hemcinsleri ya da kendilerine haram olmayan erkekler ile birlikte gerçekleştirebilir.
Efendimiz SAV bir dönem cahiliyye alışkanlıkları nedeni ile herkese kabir ziyaret etmeyi yasaklamıştı. Bunun nedeni o dönemdeki insanların hala ölülerinden medet ummasıydı. Ancak zaman içerisinde İslam dini insanların içerisine daha iyi oturduğunda bu yasağı kaldırdı. Kadınların kabir ziyaretini yasaklayan hadisi şerifler de bu döneme aittir.
